Sankcja darmowego kredytu- czym jest i kiedy ma zastosowanie?

Huczne sukcesy “frankowiczów” i ugruntowana linia orzecznicza na korzyść konsumentów w odniesieniu do kredytów frankowych zachęciły wielu kredytobiorców do poszukiwania innych wad w umowach na produkty bankowe. Obecnie bardzo popularna jest kwestia tzw. “odwiborowienia” umowy, aczkolwiek w tym zakresie nie ma jeszcze precedensowych orzeczeń. Istnieje jednak inna bardzo pomocna instytucja prawna opisana w ustawie o kredycie konsumenckim- jest to sankcja darmowego kredytu. Czym jest ta instytucja i kiedy można ją zastosować?

czym jest sankcja darmowego kredytu?

Na samym początku należy przypomnieć, że kredytu mogą udzielać wyłącznie banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (czyli popularne SKOKi). Na rynku obecnych jest jednak wiele firm pożyczkowych, które oferują pożyczki (między pożyczką a kredytem jest znaczna różnica), na znacznie gorszych warunkach i z mniejszą ochroną konsumencką.

Sankcja darmowego kredytu jest to instytucja uregulowana w ustawie o kredycie konsumenckim. Zgodnie z przepisem ustawy, w przypadku naruszenia przez kredytodawcę niektórych przepisów, konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

Instrument ten został wprowadzony do ustawy w dwóch celach:



• z jednej strony ma motywować kredytodawców do przestrzegania przepisów ustawy, dostosowania procedur do obowiązujących przepisów i chronienia interesów konsumenta


• Z drugiej strony jest to instrument, który umożliwia konsumentom ochronę swoich praw.



Z sankcji darmowego kredytu można skorzystać tylko w przypadku kredytu konsumenckiego. Zgodnie z ustawą, przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.

W doktrynie przyjmuje się, że sankcja darmowego kredytu może być także stosowana w odniesieniu do pożyczek. Tutaj skala naruszeń jest znacznie większa i warto przyjrzeć się, czy formalności przy zawarcia umowy pożyczki zostały dopełnione.

Jakie uchybienia mogą wpłynąć na to, że kredyt jest udzielony wadliwie?

Powyżej wspomnieliśmy, że z sankcji darmowego kredytu można skorzystać w przypadku naruszenia przez bank niektórych przepisów. Jakie konkretnie to przepisy? Z sankcji darmowego kredytu można skorzystać, gdy umowa kredytu/pożyczki:



• nie została zawarta w formie przewidzianej przepisami (najczęściej będzie to forma dokumentowa lub forma pisemna)


• nie zawiera takich kluczowych danych jak: imię i nazwisko, adres konsumenta oraz imię i nazwisko (nazwa) i adres (siedziba) oraz adres do doręczeń elektronicznych kredytodawcy i pośrednika (jeżeli działał w sprawie);


• nie zawiera informacji o: rodzaju kredytu, okresie spłaty, całkowitej kwocie zobowiązania, terminie i sposobie wypłaty kredytu, stopie oprocentowania, warunkach jej stosowania, okresach i warunkach oraz procedurze jej zmiany wraz ze wskazaniem indeksu lub stopy referencyjnej, rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO) oraz całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia, zasadach i terminach spłaty kredytu i tym podobnych;


• zastrzega łączną wysokość opłat z tytułu zaległości w spłacie kredytu oraz odsetek za opóźnienie na poziomie wyższym niż kwota odsetek maksymalnych za opóźnienie, o których mowa w Kodeksie cywilnym;


• przewiduje wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu na poziomie wyższym niż maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów wynikająca z ustawy.




Identyfikacja, czy przy udzielaniu danego kredytu popełniono te błędy zazwyczaj będzie wynikała z analizy umowy kredytowej i ewentualnie z analizy okoliczności udzielania kredytu i przekazanych klauzul informacyjnych. Dla osoby niebędącej prawnikiem taka analiza umowy może być bardzo trudna.

Jak zastosować sankcję darmowego kredytu?

Z przepisów ustawy wynika, że zastosowanie sankcji darmowego kredytu odbywa się przez oświadczenie złożone kredytodawcy. Jest to jednak bardzo istotna czynność prawna, zatem warto w tym zakresie zachować formę pisemną. Samo oświadczenie musi być sformułowane jednoznacznie i przekazane kredytodawcy, najlepiej za pomocą listu poleconego.

W praktyce jednak banki niechętnie przyznają się do swoich błędów. W toku negocjacji przedsądowych zatem konsumenci mają nikłe szanse na dochodzenie swoich praw. Aby skutecznie zastosować sankcję darmowego kredytu konieczne może okazać się wszczęcie postępowania sądowego.

Praktyczne aspekty stosowania sankcji darmowego kredytu mogą budzić wiele wątpliwości. Praktyka pokazuje także, że banki najczęściej negocjują z profesjonalnymi pełnomocnikami. Nasza kancelaria może Państwa wesprzeć w negocjacjach i reprezentować w sporach z bankami i pożyczkodawcami.

Podsumowanie

Sankcja darmowego kredytu to instrument, który może realnie pomóc konsumentom w poprawie ich sytuacji finansowej. Praktyka pokazuje, że wielu kredytodawców i pożyczkodawców popełnia błędy formalne w umowach pożyczek i kredytów. Dochodzenie roszczeń z tytułu sankcji darmowego kredytu nie jest jednak proste i warto w tym zakresie przed podjęciem prób negocjacji z bankiem, przygotować szczegółową strategię działania.