Przerwanie Biegu Przedawnienia – O Tym Musisz Pamiętać Przed Końcem 2024 R.

Grudzień każdego roku oznacza konieczność weryfikacji przysługujących przedsiębiorcy należności, bowiem część z nich może podlegać przedawnieniu. Przedawnienie roszczeń pełni kluczową rolę w prawie cywilnym, zapewniając pewność i stabilność obrotu prawnego. Przekroczenie określonego czasu może powodować dla wierzyciela negatywne skutki procesowe bowiem dłużnik po upływie tego terminu, może skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczenia. Istnieje jednak kilka możliwości przerwania biegu przedawnienia, co w pewnym uproszczeniu pozwala na jego ponowne uruchomienie, a tym samym – przedłużenie terminu, w którym wierzyciel może skutecznie dochodzić swoich praw. Jakie działania przerwać mogą bieg przedawnienia i co to oznacza dla stron? W poniższym artykule przybliżymy najważniejsze aspekty tej instytucji.

Na Czym Polega Przerwanie Biegu Przedawnienia?

Przerwanie biegu przedawnienia oznacza, że dotychczasowy bieg terminu przedawnienia zatrzymuje się, a po ustaniu przyczyny przerwania – termin biegnie na nowo. W praktyce oznacza to, że przerwanie biegu przedawnienia „resetuje” czas, jaki pozostał do przedawnienia roszczenia. Dzięki temu, po zakończeniu przerwy, wierzyciel ma do dyspozycji pełny okres przedawnienia.

Kodeks cywilny przewiduje kilka sytuacji, które skutkują przerwaniem biegu przedawnienia. Można je podzielić na dwie główne kategorie:

• czynności prawne podejmowane przed sądem lub innymi organami uprawnionymi do rozpoznawania roszczeń,
• uznanie roszczenia przez dłużnika.

Każda z tych okoliczności ma swoje konsekwencje prawne, a także odmienny wpływ na termin przedawnienia, który zaczyna biec od początku po zakończeniu przyczyny przerwania.

Jakie Czynności Przed Sądem Przerywają Bieg Przedawnienia?

Bieg przedawnienia może zostać przerwany przez działania wierzyciela zmierzające bezpośrednio do dochodzenia, ustalenia, zabezpieczenia lub zaspokojenia roszczenia. Zaliczają się do nich m.in.:

• złożenie pozwu do sądu powszechnego,
• złożenie pozwu do sądu polubownego,
• wniosek o wszczęcie egzekucji,
• zabezpieczenie roszczenia w postępowaniu zabezpieczającym.

Warto pamiętać, że tego typu działania przerywają bieg przedawnienia tylko wtedy, gdy są rzeczywiście podejmowane z zamiarem skutecznego dochodzenia lub zabezpieczenia roszczenia. Na przykład, gdy wierzyciel wnosi pozew przeciwko dłużnikowi w celu uzyskania nakazu zapłaty, to skutecznie przerywa bieg przedawnienia. Kluczowym warunkiem jest, by czynność zmierzała bezpośrednio do realizacji celu, jakim jest zaspokojenie roszczenia.

Czynności, Które Nie Przerywają Biegu Przedawnienia

• zawezwanie do próby ugodowej,
• przypozwanie (wezwanie osoby trzeciej do udziału w postępowaniu),
• złożenie wniosku o wyznaczenie sądu właściwego do rozpoznania sprawy,
• wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.

Czy Zawezwanie do Próby Ugodowej Nadal Przerywa Bieg Przedawnienia?

W kontekście zawezwania do próby ugodowej warto wspomnieć o istotnych zmianach legislacyjnych z ostatnich lat. Do niedawna, wierzyciele mogli korzystać z tej procedury w celu przerwania biegu przedawnienia, co dawało możliwość wydłużenia terminu przedawnienia bez konieczności wytaczania powództwa. Obecnie jednak zawezwanie do próby ugodowej już nie przerywa biegu przedawnienia, lecz jedynie go zawiesza.

Zawieszenie różni się od przerwania, ponieważ nie „zeruje” licznika przedawnienia, lecz tylko wstrzymuje jego bieg na czas trwania postępowania ugodowego. Po zakończeniu zawezwania do próby ugodowej termin biegnie dalej, co znacząco ograniczyło dotychczasowe możliwości przedłużania przedawnienia w ten sposób.

Przerwanie Biegu Terminu Przedawnienia – Przykłady

Wyobraźmy sobie sytuację, w której wierzyciel chce dochodzić zapłaty należności za fakturę wystawioną 1 stycznia 2021 roku. Jeśli wierzyciel nie podejmie żadnych działań do 31 grudnia 2024 roku, jego roszczenie ulegnie przedawnieniu (zgodnie z 3-letnim okresem przedawnienia dla świadczeń z działalności gospodarczej). Jeśli jednak wierzyciel w międzyczasie złoży pozew o zapłatę, bieg przedawnienia zostanie przerwany, a po zakończeniu postępowania sądowego lub egzekucyjnego termin przedawnienia zacznie biec na nowo.

Uznanie Roszczenia przez Dłużnika

Drugą okolicznością, która prowadzi do przerwania biegu przedawnienia, jest uznanie roszczenia przez dłużnika. Przez uznanie rozumie się sytuację, gdy dłużnik potwierdza istnienie długu wobec wierzyciela – może to zrobić w formie:

• uznania właściwego, czyli wyrażonego wprost (np. przez podpisanie umowy o spłatę zadłużenia, porozumienie w sprawie harmonogramu spłat),
• uznania niewłaściwego, które może nastąpić przez każde zachowanie dłużnika, które w sposób dorozumiany wskazuje, że akceptuje on istnienie długu (np. częściowa spłata zadłużenia).

Skutki Przerwania Biegu Przedawnienia

Przerwanie biegu przedawnienia ma znaczące konsekwencje dla stron stosunku zobowiązaniowego:

• Dla wierzyciela – uzyskuje on ponownie pełny czas na dochodzenie swoich praw przed sądem lub w drodze egzekucji, co może być szczególnie ważne w przypadku spornych i czasochłonnych postępowań.
• Dla dłużnika – przerwanie biegu przedawnienia wydłuża okres, przez który jest narażony na roszczenia ze strony wierzyciela.

Podsumowanie

Przerwanie biegu przedawnienia to skuteczne narzędzie w rękach wierzyciela, które może przedłużyć termin dochodzenia roszczeń, zapewniając wierzycielowi pełen czas na zaspokojenie swoich praw. W przypadku postępowania sądowego, a także dorozumianego lub wyraźnego uznania długu przez dłużnika, możliwe jest rozpoczęcie liczenia terminu przedawnienia na nowo, co daje stronom więcej czasu na rozstrzygnięcie sprawy.