Jakie są rodzaje restrukturyzacji i ile trwają?

Nie jest tajemnicą, że przedsiębiorców od pierwszych problemów z płynnością finansową do całkowitej niewypłacalności wymuszającej złożenie wniosku upadłościowego często dzieli raptem kilka miesięcy. Niektórzy widząc pierwsze sygnały pogarszającej się sytuacji finansowej w firmie decydują się na rozpoczęcie restrukturyzacji, która jednak wiąże się z pewnymi ograniczeniami w toku bieżącej działalności. Można zatem zadawać sobie pytanie, jak długo przedsiębiorca musi znosić ww. ograniczenia. W tym tekście odpowiemy na pytanie, jak długo trwają poszczególne typy restrukturyzacji.

Jakie w Polsce funkcjonują rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych?

Na samym początku należy wskazać, że po ostatnich nowelizacjach prawa restrukturyzacyjnego, w Polsce mamy 4 rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. Są to:

• postępowanie o zatwierdzenie układu
• przyspieszone postępowanie układowe
• postępowanie układowe
• postępowanie sanacyjne

Każde z nich ma swoją specyfikę, moment rozpoczęcia, udział sądu czy ilość ograniczeń dla przedsiębiorców. Nie jest możliwa zatem odpowiedź na pytanie dotyczące czasu trwania procesu bez dokładnej analizy wybranego rodzaju restrukturyzacji.

Ile trwa postępowanie o zatwierdzenie układu?

Postępowanie o zatwierdzenie układu to najbardziej uproszczona forma restrukturyzacji, będąca niejako spadkobiercą wprowadzonej w ramach Tarczy 4.0 uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego (UPR). Jest to nie tylko najprostsza obecnie forma restrukturyzacji przewidziana w prawie restrukturyzacyjnym, odbywająca się przy minimalnym udziale sądu, ale także co do zasady najszybsza.

Postępowanie o zatwierdzenie układu co do zasady daje przedsiębiorcy jasny obraz dotyczący tego, czy restrukturyzacja zakończy się powodzeniem czy nie, w zasadzie już w 4 miesiące. W tym czasie przedsiębiorca wspólnie z nadzorcą układu powinien przygotować propozycje układowe, potwierdzić z wierzycielami wysokość ich wierzytelności, sporządzić plan restrukturyzacyjny czy wreszcie doprowadzić do głosowania nad układem (które najczęściej obecnie przeprowadza się przez KRZ).

Czy oznacza to jednak, że postępowanie trwa jedynie 4 miesiące? Aby być precyzyjnym w tym zakresie, trzeba przypomnieć, że 4 miesiące trwa przewidziana w przepisach ochrona przeciwegzekucyjna. Struktura głosów umożliwiająca złożenie wniosku o zatwierdzenie układu (czyli przyjęcie układu), może być możliwa do osiągnięcia nawet w 3 miesiącu restrukturyzacji. Z drugiej strony jednak przyjęcie układu przez wierzycieli nie oznacza obowiązku jego realizacji. Przypomnijmy, że układ de facto wchodzi w życie dopiero po prawomocnym zatwierdzeniu przez sąd. To natomiast może nastąpić nawet do roku po złożeniu wniosku o zatwierdzenie układu.

Ile trwa przyspieszone postępowanie układowe?

Przyspieszone postępowanie układowe jest to postępowanie, które rozpoczyna się w momencie wydania postanowienia sądu o otwarciu postępowania. Teoretycznie sąd powinien rozpatrzyć wniosek dłużnika w terminie tygodnia, aczkolwiek jest to tzw. termin instrukcyjny, czyli termin, którego naruszenie nie powoduje dla organu żadnych negatywnych skutków.

Z reguły przyspieszone postępowanie układowe powinno trwać do roku, jednak praktyka pokazuje zupełnie co innego. Są to postępowania, które również potrafią trwać kilka lat, przepisy w tym kontekście nie zawierają żadnego maksymalnego czasu trwania przyspieszonego postępowania układowego.

Przyspieszone postępowanie układowe było dość popularnym rodzajem restrukturyzacji przed zmianami w zakresie postępowania o zatwierdzenie układu. Obecnie zdaje się, że w danym stanie faktycznym korzystniejsze będzie wszczęcie postępowania o zatwierdzenie układu, aniżeli przyspieszonego postępowania układowego.

Ile trwa postępowanie układowe?

Postępowanie układowe to postępowanie w swojej specyfice zbliżone do przyspieszonego postępowania układowego. Podobnie rozpoczyna się wraz z postanowieniem sądu (który w tym przypadku powinien rozpoznać wniosek w dwa tygodnie). Postępowanie układowe może być wszczęte jednak również, jeżeli dłużnik ma znaczny udział wierzytelności spornych- w takiej sytuacji nadzorca sądowy musi zakończyć zaistniałe spory.

Z uwagi na fakt, że w postępowaniu układowym należy nie tylko wynegocjować warunki układowe z wierzycielami bezspornymi, ale także zakończyć spory z innymi wierzycielami, postępowanie układowe trwa znacznie dłużej od powyżej omawianych rodzajów restrukturyzacji. Praktyka pokazuje, że takie postępowania potrafią trwać nawet kilka lat.

Ile trwa postępowanie sanacyjne?

Postępowanie sanacyjne to najbardziej sformalizowany rodzaj restrukturyzacji. W tym trybie dłużnik traci zarząd nad swoim majątkiem, ustanawiany jest zewnętrzny nadzorca sądowy, który może podejmować nie tylko czynności ukierunkowane na zawarcie układu, ale przede wszystkim czynności sanacyjne, czyli np. sprzedaż części przedsiębiorstwa, restrukturyzacja zatrudnienia itp.

Ile zatem trwa ten rodzaj restrukturyzacji? To w dużej mierze zależy od okoliczności i od tego, jakie czynności sanacyjne będzie musiał podjąć zarządca. Zasadą jest jednak, że będzie to postępowanie trwające najdłużej w zasadzie na każdym jego etapie- począwszy od rozpatrywania wniosku o otwarcie postępowania przez sąd, skończywszy na samych czynnościach sanacyjnych. Rozpoczynając ten rodzaj restrukturyzacji, przedsiębiorca może na samym początku spodziewać się procesu trwającego kilka lat.

Od czego zależy czas trwania postępowania?

Czas trwania konkretnego postępowania restrukturyzacyjnego zależy od kilku zmiennych- tak jak opisaliśmy to powyżej. Niektóre rodzaje postępowań trwają znacznie krócej od innych, ale mają inne wady- np. brak możliwości wszczęcia w przypadku znacznego udziału wierzytelności spornych w procesie.

Kluczowy zatem w kontekście długości restrukturyzacji jest prawidłowy dobór postępowania do struktury zadłużenia danego przedsiębiorcy. Jeżeli na przykład ma on samych bezspornych wierzycieli bankowych i publicznoprawnych, bezzasadne może wydawać się wszczęcie postępowania układowego, podczas gdy skutecznie można takie zadłużenie zrestrukturyzować przy wykorzystaniu postępowania o zatwierdzenie układu. Nikt nie wymaga od przedsiębiorców jednak umiejętności samodzielnego doboru najkorzystniejszego trybu restrukturyzacji- można w tym kontekście zdać się na profesjonalnego pełnomocnika.

Profesjonalny pełnomocnik może nie tylko pomóc w doborze restrukturyzacji, ale także zapewnić jej sprawność poprzez unikanie błędów i braków formalnych. Postępowanie restrukturyzacyjne to postępowanie sądowe, które wiąże się z koniecznością sporządzania pism procesowych oraz wniosków. Jeżeli są one sporządzone poprawnie już przy pierwszym złożeniu do sądu, to całe postępowanie przebiega sprawniej.

Podsumowanie

Nie jest tajemnicą, że postępowanie restrukturyzacyjne to proces. Proces wiąże się z tym, że trwa określoną ilość czasu, a skutki nie są widoczne nagle. Proces restrukturyzacji z uwagi na uregulowania zawarte w prawie restrukturyzacyjnym może trwać od kilku do nawet kilkudziesięciu miesięcy. Wiele zależy od wybranego rodzaju restrukturyzacji. Jeżeli ta kwestia budzi Państwa wątpliwości, nasza kancelaria może wesprzeć Państwa przedsiębiorstwo w tym zakresie.