Rodzic niewykonujący kontaktów z dziećmi może być ukarany przez sąd

Rodzic niewykonujący kontaktów z dziećmi może być ukarany przez sąd

Konflikty między rodzicami, którzy nie tworzą już uczuciowego związku, bardzo często wpływają negatywnie na relacje rodzica z małoletnimi dziećmi pochodzącymi z tego związku. Wpływ sporu między rodzicami może być tak daleki, że rodzice – świadomie lub nie – będą negatywnie oddziaływać na rozwój emocjonalny dzieci.

Przejawia się to między innymi w sferze utrzymywania kontaktów z dziećmi przez tzw. rodzica drugoplanowego, który nie wykonuje nad dziećmi stałej, codziennej pieczy. Prawo do utrzymywania kontaktów przysługuje rodzicom i dzieciom w równej mierze. Ustawodawca wskazuje na to, że utrzymywanie kontaktów jest jednocześnie obowiązkiem – względem osoby, która do tychże kontaktów ma prawo. Naruszenie prawa do wykonywania kontaktów może przyjmować różne formy, które w dużym uogólnieniu można podzielić na niewykonywanie kontaktów i niewłaściwe wykonywania kontaktów. Naruszenie może wystąpić zarówno ze strony rodzica pierwszoplanowego, jak i rodzica drugoplanowego.

Niewykonywanie kontaktów a niewłaściwe wykonywanie kontaktów

Zarówno pojęcie niewykonywania kontaktów, jak i niewłaściwego wykonywania kontaktów nie zostały doprecyzowane przez ustawodawcę, zatem należy sięgnąć do znaczenia językowego tych wyrażeń. Z niewykonywaniem kontaktów mamy do czynienia wtedy, gdy rodzic przez dłuższy okres w ogóle nie utrzymuje kontaktów z dzieckiem.

Do zakresu pojęciowego niewłaściwego wykonywania kontaktów należy natomiast zaliczyć w szczególności niewystarczająco częste wykonywanie kontaktów, odmowa kontaktu bezpośredniego (spotkania) lub pośredniego (rozmowy telefonicznej, wiadomości tekstowych itd.), a także działanie niezgodne z ugodą lub postanowieniem sądu w przedmiocie uregulowania kontaktów.

Utrudnianie kontaktów z dzieckiem jest negatywnym zjawiskiem, które może wystąpić ze strony rodzica pierwszoplanowego. Utrudnianie może przejawiać się wprost w odmowie wydania dzieci, albo zabierania telefonu komórkowego lub uniemożliwiania dziecku dostępu do środków komunikacji elektronicznej.

Drugą formą utrudniania kontaktów z dzieckiem jest zniechęcanie dziecka do utrzymywania kontaktów z drugim rodzicem, budowanie negatywnego wizerunku drugiego rodzica w oczach dziecka, manipulowanie dzieckiem poprzez nagradzanie za „lojalność” względem rodzica pierwszoplanowego. Tego typu zachowania są szkodliwe i mogą prowadzić do zespołu alienacji rodzicielskiej, o którym coraz częściej mówi się nie tylko w sferze psychologii dziecięcej, ale również instytucji prawa rodzinnego.

Rozstrzygnięcie sporu przez sąd

Jeżeli rodzice sami ustalają terminy spotkania z dziećmi i wykonywanie kontaktów nie było przedmiotem rozstrzygnięcia sądu, ani ugody zawartej przed mediatorem, a nagle pojawi się konflikt uniemożliwiający wykonywanie kontaktów, każdy z rodziców może wystąpić do sądu z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z małoletnimi dziećmi.

Zagrożenie nakazaniem zapłaty

Sądy opiekuńcze bardzo często kierują tego typu sprawy do mediacji, albo zachęcają strony do porozumienia i zawarcia ugody przed sądem. Jeżeli po zawarciu ugody lub prawomocnego zakończenia postępowania sądowego kontakty nadal są utrudniane przez rodzica pierwszoplanowego, albo niewykonywane lub niewłaściwie wykonywane przez rodzica drugoplanowego, rodzic pokrzywdzony zachowaniem drugiej strony ma prawo złożyć wniosek o zagrożenie drugiemu rodzicowi nakazaniem zapłaty określonej kwoty pieniężnej.

We wniosku należy wskazać przyczyny uzasadniające zagrożenie nakazaniem zapłaty oraz zaproponować kwotę sankcji pieniężnej. Powinna być ona dostosowana do możliwości zarobkowych i finansowych rodzica naruszającego rozstrzygnięcie lub ugodę w przedmiocie kontaktów. Celem tego postępowania jest przymuszenie rodzica do prawidłowego wykonywania kontaktów z dzieckiem lub zaniechania utrudniania utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez rodzica drugoplanowego.

Nakazanie zapłaty

Jeżeli po zakończeniu postępowania nadal będzie dochodziło do naruszeń, należy ponownie wystąpić z wnioskiem do sądu opiekuńczego, powołując się na postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty kary pieniężnej. Na tym etapie żądanie wniosku będzie już dotyczyło nakazania zapłaty kary pieniężnej w określonej kwocie, za każde naruszenie wykazane we wniosku.