Plan spłaty - czy musi doprowadzić do pełnej spłaty wierzycieli?

Postępowanie upadłościowe można podzielić na trzy etapy.

• Likwidację majątku upadłego
• Plan spłaty i jego realizacja
• Umorzenie zobowiązań niespłaconych w dwóch pierwszych etapach postępowania.

Na czym polega drugi etap postępowania upadłościowego?

Plan spłaty wierzycieli jest ostatnim etapem postępowania upadłościowego. Można wyszczególnić trzy obowiązkowe elementy:

• Listy wierzytelności
• Plan podziału
• Właściwy plan spłaty.

Sąd a plan spłaty wierzytelności.

Ustawa prawo upadłościowe stanowi, że sąd przy postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli ma za zadanie przede wszystkim

• wyszczególnić wierzycieli uczestniczących w planie spłaty;
• dokonać podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli uczestniczących w planie spłaty, jeżeli w postępowaniu zgromadzono fundusze masy upadłości;
• ustalić, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
• podać, w jakim zakresie i okresie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany stanowiskiem upadłego oraz wierzycieli co do treści planu spłaty wierzycieli. Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę:

• możliwości zarobkowe upadłego,
• konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu oraz ich potrzeby mieszkaniowe,
• wysokość niezaspokojonych wierzytelności oraz
• stopień zaspokojenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

Według artykułu Art. 49115 pkt 4 prawa upadłościowego to sąd określa, w jakim zakresie i okresie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli. Mówiąc krótko jest to pewien rodzaju projekt określający przede wszystkim:

• spis wierzytelności jaki pozostał do zapłacenia
• termin spłat
• wartość poszczególnych rat.

Podczas ich ustalania sąd zgodnie z obowiązującym prawem będzie brał pod uwagę przede wszystkim możliwości zarobkowe upadłego, konieczności jego utrzymania oraz utrzymania bliskich którzy pozostają na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności oraz realność ich zaspokojenia w przyszłości. Należy również podkreślić, że sąd nie jest związany stanowiskiem wierzyciela czy też upadłego co do treści planu spłaty wierzycieli.

Bardzo istotne jest, że sąd podczas ustalania planu spłaty nie bierze pod uwagę wysokości zadłużenia, a możliwości zarobkowe upadłego i jego faktyczną sytuację materialną.

Sąd ustala termin rozprawy na której następuje przesłuchanie upadłego, wierzycieli oraz syndyka. Na podstawie zeznań jest ustalany przez sąd plan spłaty wierzycieli. Oczywiście rozprawa nie jest konieczna. Prawo przewiduje również możliwość pisemnego oświadczenia stron.

Ustalenie planu spłaty kończy postępowanie upadłościowe. Syndyk może jednak zawiadomić sąd o zachodzących przesłankach do:

• Odmowy ustalenia planu i umorzenia postępowania upadłościowego,
• Umorzenia zobowiązań bez planu spłaty
• Warunkowego umorzenia zobowiązań bez opracowania planu spłaty

Warianty planu spłaty wierzycieli

Przewiduje się cztery warianty planu spłaty

• Na okres roku - W przypadku gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności
• na dwa lata - W przypadku gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności
• do 36 miesięcy
• od 36 do 84 miesięcy - W przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa

Prawomocny plan spłaty wierzytelności.

Po uprawomocnieniu się planu spłaty syndyk traci nadzór nad upadłym, który ma obowiązek terminowego spłacania rat ustalonych w planie spłaty. Co więcej, upadły nie może swobodnie rozporządzać swym majątkiem a w szczególności dokonywać czynności prawnych, które uniemożliwiłyby późniejsze wykonywanie planu spłaty wierzycieli. Nie może również dokonywać nadpłat, jednakże sąd może zezwolić na wcześniejsze zaspokojenie wierzyciela. Upadły ma obowiązek co roku przedstawiać sprawozdanie przed sądem, w którym przedstawia przychody, spłacone kwoty oraz nabyte składniki majątku.

Raz ustalony plan spłaty nie ma charakteru stałego. Można dokonać jego zmiany a z wnioskiem może wystąpić zarówno upadły jak i wierzyciel. Upadły, w momencie pogorszenia się jego sytuacji, ma możliwość przedłożenia terminu spłaty maksymalnie 18 miesięcy lub obniżenia miesięcznej raty. Wierzyciel ma możliwość wystąpienia z wnioskiem o zwiększenie miesięcznej raty. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku polepszenia się sytuacji majątkowej upadłego. Oczywiście wnioski w obu przypadkach rozpatruje sąd.

Czy plan spłaty może być uchylony?

Poza tym w ustalonych przez ustawę przypadkach, sąd może uchylić plan spłaty wierzycieli w sytuacji gdy upadły:

• nie wywiązuje się z dochowaniem ustalonych terminów wpłat
• w trakcie wykonywania planu rozporządził swym majątkiem bez zgody sądu upadłościowego
• nie złożył w określonym terminie sprawozdania z realizacji planu spłaty lub zataił osiągane przychody.
• w trakcie postępowania ukrywał majątek lub dokonał czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzyciela.

Po uchyleniu planu spłaty następuje całkowite umorzenie całego postępowania upadłościowego.

Po zapłaceniu ostatniej raty określonej w ramach planu spłaty wierzycieli sąd stwierdza jego wykonanie oraz wydaje postanowienie o umorzeniu wszelkich zadłużeń powstałych przed ogłoszeniem upadłości. Umorzeniu podlegają również wierzytelności niezgłoszone w trakcie postępowania upadłościowego a które istniały w dniu ogłoszenia upadłości.

WYKONANIE PLANU SPŁATY PRZEZ UPADŁEGO.

Po wykonaniu planu spłaty wierzycieli, upadły ma obowiązek złożenia rocznego sprawozdania wraz z wnioskiem o umorzenie pozostałych wierzytelności. Powinien równie złożyć wniosek o zakończenie postępowania upadłościowego. Następnie sąd wydaje postanowienie o umorzenie postępowania. W Postanowieniu powinien szczegółowo określić wierzytelności, które zostały umorzone oraz ich wartości, określenie wierzycieli wraz z podaniem tytułów zobowiązania.

Wykonanie planu spłaty terminowo doprowadza do oddłużenia upadłego- może on wtedy zacząć “nowe życie”, co nie oznacza jednak, że może swobodnie zaciągać nowe zobowiązania, gdyż powtórna upadłość może być niemożliwa do przeprowadzenia.