Wyższa kwota wolna od podatku i wyższy próg podatkowy – już od 1 stycznia 2022 r.

W ramach projektu realizowanego przez Radę Ministrów pod nazwą „Polskiego Ładu”, z dniem 1 stycznia 2022 r. zostaną wprowadzone zmiany w zakresie podatku od dochodu osób fizycznych.

Główne zmiany dla podatników, którzy są osobami fizycznymi, dotyczą przede wszystkim podwyższenia progu podatkowego oraz podwyższenie kwoty wolnej od podatku. Nietrudno nie zauważyć, że zmiany są niekorzystne głównie dla najlepiej zarabiających.

Kwota wolna od podatku obecnie

Dużo mówi się o tym, że kwota wolna od podatku wzrośnie z 8000 PLN do 30000 PLN, jednak jest to duże uproszczenie. Nie każdy podatnik będzie mógł skorzystać z tak wysokiej kwoty wolnej od podatku. Kwota wolna od podatku jest ściśle powiązana ze skalą podatkową i kwotą zmniejszającą podatek – to od kwoty wolnej od podatku zależy ostateczna jego wysokość. Obecnie podatek w przypadku dochodu wynoszącego do 85.528 PLN jest obliczany w wysokości 17%. Od tak obliczonego podatku jest odejmowana kwota pomniejszająca podatek. Wysokość tej kwoty ściśle zależy jednak od wysokości opodatkowanego dochodu.

Kwota wolna od podatku to kwota dochodu, od którego podatek nie jest pobierany. Kwota pomniejszająca podatek to kwota obliczona jako 17% od kwoty wolnej od podatku. Kwota zmniejszająca podatek, jest odliczana w rocznym zeznaniu podatkowym.

Przykład: Wysokość kwoty zmniejszającej podatek wynosi obecnie 1360 PLN jeżeli podstawa do obliczenia podatku nie przekracza 8000 PLN (8000 PLN x 17% = 1360 PLN). Kwota 8000 PLN jest zatem kwotą wolną od podatku.

W przypadku podstawy opodatkowania wynoszącej w granicach od 8000 PLN do 13.000 PLN sposób pomniejszenia podatku o kwotę zmniejszającą podatek jest bardziej złożony. Najpierw należy pomnożyć 834,88 PLN x (podstawa obliczenia podatku – 8000 PLN) : 5000 PLN. Otrzymaną w ten sposób kwotę odejmuje się od 1360 PLN. Dopiero otrzymany wynik jest kwotą zmniejszającą podatek, o którą pomniejsza się podatek należny budżetowi państwa.

Osoby zarabiające ponad 13.000 PLN, ale nie więcej niż 85.528 PLN, mogą obecnie odliczyć kwotę zmniejszającą podatek równą zaledwie 525,12 PLN. Tę kwotę pracodawca (płatnik) uwzględnia przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy, zatem niektóre osoby w ogóle nie mogły liczyć na jakikolwiek zwrot z podatku, jeżeli nie korzystały z ulg. Ta grupa podatników nie korzysta z kwoty wolnej od podatku na poziomie 8000 PLN.

W przypadku gdy podstawa obliczenia podatku przewyższa 85.528 PLN, ale nie przekracza kwoty 127.000 PLN, należy pomnożyć 525,12 PLN x (podstawa obliczenia podatku – 85.528 PLN) : 41.472 PLN. Kwota pomniejszająca podatek będzie zatem symboliczna w przypadku tej grupy podatników. W przypadku przekroczenia progu 127.000 PLN nie stosuje się żadnej kwoty zmniejszającej podatek.

Kwota wolna od podatku – po zmianach od 1 stycznia 2022 r.

Łatwo zauważyć, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., im większe dochody w ciągu roku, tym mniejsza kwota wolna od podatku, a tym samym osoby lepiej zarabiające płacą wyższe podatki, ponieważ nie mogą skorzystać efektywnie z kwoty zmniejszającej podatek.

W ramach tzw. Polskiego Ładu, sposób obliczania kwoty wolnej od podatku wskazany powyżej został uchylony. W jego miejsce wprowadzono jedną kwotę zmniejszającą podatek, wynoszącą 5100 PLN. Łatwo obliczyć, że 17% podatek dochodowy od kwoty 30.000 PLN wynosiłby właśnie 5100 PLN. Kwota wolna od podatku wyniesie zatem 30.000 PLN.

Od 1 stycznia 2022 r. wszyscy podatnicy, których podstawa opodatkowania na koniec roku wyniesie do 120.000 PLN będą mogli od obliczonego podatku odjąć 5100 PLN. Gdyby nie rosnące ceny produktów i usług, z pewnością taka zmiana byłaby odczuwalna dla wszystkich osób, których dochody wynoszą do 120.000 PLN. Rosnąca inflacja może jednak pochłonąć również zwrot podatku, a przez to zmiany podatkowe w tym zakresie w praktyce będą mniej odczuwalne przez przeciętnego konsumenta.

Z tak wysokiej kwoty pomniejszającej podatek (5100 PLN) nie skorzystają lepiej zarabiający. Po przekroczeniu progu 120.000 PLN podatek w ogóle nie będzie mógł być pomniejszony o jakąkolwiek wartość.

Zmiana progu podatkowego do 120.000 PLN – od 1 stycznia 2022 r.

Drugą ważną zmianą, która wejdzie w życie od 1 stycznia 2022 r. jest zwiększenie progu podatkowego, który obecnie wynosi 85.528 PLN, zaś po zmianach wzrośnie do 120.000 PLN. Osoby, których podstawa opodatkowania wynosi ponad 120.000 PLN, powinny zapłacić podatek w wysokości 15.300 PLN oraz 32% nadwyżki ponad 120.000 PLN. W tym przypadku nie można pomniejszyć obliczonego podatku o kwotę 5100 PLN.

Artykuł został opracowany na podstawie Ustawy z dnia 1 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw uchwalonej na posiedzeniu Sejmu nr 38 dnia 1 października 2021 r. przekazanej Prezydentowi i Marszałkowi Senatu w dniu 4 października 2021 r. udostępnionego pod linkiem: http://orka.sejm.gov.pl/proc9.nsf/ustawy/1532_u.htm.