Krajowy Rejestr Zadłużonych i pisma wnoszone drogą elektroniczną, rewolucja w prawie

Krajowy Rejestr Zadłużonych i pisma wnoszone drogą elektroniczną – rewolucja w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym

Z dniem 1 marca 2020 r. oraz 24 marca 2020 r. wejdą w życie niektóre z ogłoszonych zmian w prawie upadłościowym. Prawdziwa rewolucja nastąpi jednak z dniem 1 grudnia 2020 r., ponieważ właśnie wtedy wejdą w życie przepisy związane z obowiązkiem wnoszenia pism drogą elektroniczną.

Powyższy obowiązek jest powiązany z uruchomieniem Krajowego Rejestru Zadłużonych o czym niżej. Będzie to system teleinformatyczny, za pośrednictwem którego strony postępowania upadłościowego będą składały pisma i dokumenty z wykorzystaniem formularzy elektronicznych przygotowanych przez resort sprawiedliwości. Treść art. 216 a ust. 1 prawa upadłościowego zmieniony przez art. 19 pkt 26 lit. a ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. (Dz. U. 2019.55) przewiduje rygor bezskuteczności pism i dokumentów niewniesionych za pośrednictwem tego systemu.

Wyjątki od ogólnej zasady

Bezwzględny obowiązek wnoszenia pism i dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie będzie dotyczył wierzycieli, którym przysługują należności ze stosunku pracy (choć z pewnymi wyjątkami), należności alimentacyjne oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę (patrz: art. 216aa ust. 1 prawa upadłościowego w wersji aktu prawnego obowiązującego od dnia 1.12.2020 r.). W takiej sytuacji pisma i dokumenty będą wprowadzane do systemu teleinformatycznego przez pracownika biura podawczego i opatrzone jego podpisem elektronicznym.

Dodatkowo, art. 216ab prawa upadłościowego, w wersji aktu obowiązującej od dnia 1.12.2020 r. przewiduje obowiązek wnoszenia pism procesowych i dokumentów z pominięciem systemu teleinformatycznego, jeżeli zawierają one informacje niejawne w rozumieniu ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych oraz oferty w składane w toku przetargu lub aukcji, jeśli warunki przetargu lub aukcji przewidują złożenie oferty w sądzie.

Krajowy Rejestr Zadłużonych

Zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (dalej jako: u.k.r.z.) Krajowy Rejestr Zadłużonych będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym. Ponadto, w rejestrze zostaną ujawnione informacje o podmiotach, przeciwko którym są prowadzone postępowania restrukturyzacyjne, upadłościowe lub wtórne postępowania upadłościowe, a także związane z zakazem prowadzenia działalności gospodarczej i uznaniem orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego. W Krajowym Rejestrze Zadłużonych pojawią się także informacje o niewypłacalnych dłużnikach, wobec których postępowanie egzekucyjne umorzono z uwagi na jego bezskuteczność, a także o dłużnikach alimentacyjnych.

Krajowy Rejestr Zadłużonych zastąpił pierwotnie planowany Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości oraz będzie on pełnił rolę rejestru upadłości w rozumieniu art. 24 ust. 1 rozporządzenia PE i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego.

Jawność rejestru ułatwi weryfikację kontrahenta

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.k.r.z. Krajowy Rejestr Zadłużonych będzie jawny – każdy będzie miał prawo zapoznać się z danymi, które będą ujawnione w rejestrze, za pośrednictwem Internetu. Takie rozwiązanie znacznie ułatwi weryfikację zarówno obecnych, jak i potencjalnych kontrahentów wielu podmiotom gospodarczym.

Co do zasady, dane umieszczone w Krajowym Rejestrze Zadłużonym nie będą mogły być z niego usunięte. Wyjątki od tej reguły zostały wskazane w treści art. 11 u.k.r.z.

Podsumowanie

Krajowy Rejestr Zadłużonych jest częścią wdrożenia przepisów unijnych w obszarze prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Jego głównym zadaniem będzie przyspieszenie i usprawnienie tych rodzajów postępowań oraz gromadzenie w jednym miejscu, dostępnym dla każdego istotnych informacji o dłużnikach niewypłacalnych i zagrożonych niewypłacalnością.

Wprowadzeniu obowiązku wnoszenia pism i dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego przyświeca idea zwiększenia efektywności pracy sądów i przyspieszenia postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych.

Jednakże ostateczne skutki wprowadzenia KRZ do polskiego porządku prawnego ujawnią się dopiero po uruchomieniu tego systemu teleinformatycznego i nauczeniu się przez sądy i strony, jak prawidłowo z niego korzystać. Wątpliwości może budzić także zakres publikowanych danych podmiotów, w tym osób fizycznych, w omawianym rejestrze w kontekście ochrony danych osobowych.